ม้าลาย เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมกีบคี่ จัดอยู่ในสกุลม้า ม้าลายเป็นสัตว์ที่กินหญ้าเป็นอาหารหลัก สัตว์ที่ล่าม้าลายเป็นอาหารเช่น สิงโต ไฮยีนาลายจุด ในพื้นที่แบบที่ราบและภูเขา ม้าลายจะมีลักษณะสังคมแบบฝูงที่มีเพศผู้เป็นหัวหน้าเพียงตัวเดียว และประกอบด้วยม้าเพศเมียตัวเต็มวัยและลูกๆ ส่วนม้าลายพันธุ์ เกรย์วีจะใช้ชีวิตแบบตัวเดียว หรือเป็นฝูงแบบความสัมพันธ์ระหว่างตัวไม่แนบแน่น ม้าลายเป็นม้าจำพวกหนึ่งที่มีขนาดเล็กกว่าม้า แต่มีปลายหางคล้ายลา มีแผงคอที่สั้นเหมือนขนแปรง มีลักษณะเด่น คือ มีลำตัวเป็นสีขาวสลับดำตลอดทั้งตัว ซึ่งสีอันโดดเด่นนี้ เป็นคำถามมาเป็นระยะเวลานานแล้วว่า แท้ที่จริงแล้วม้าลายเป็นสัตว์ที่มีพื้นลำตัวขาวและมีแถบสีดำพาดผ่าน หรือเป็นสัตว์ที่มีพื้นลำตัวสีดำและมีแถบสีขาวพาดผ่านกันแน่ ในความเชื่อของชาวพื้นเมืองแอฟริกา เชื่อว่า ม้าลายเป็นสัตว์ที่มีสีดำและมีแถบสีขาวพาดผ่าน
สิ่งที่เหมือนกับม้าป่าชนิดอื่นคือ ม้าป่ามีส่วนลำตัวคล้ายถังเบียร์ ส่วนใบหน้าที่ยื่นยาว หางยาว คอยาว และแผงคอยาว ขายาวเรียว กีบเท้า กีบเท้ารูปร่างคล้ายจอบขุดดิน ลักษณะฟันวิวัฒนาการเพื่อกินหญ้า ฟันหน้ามีขนาดใหญ่เพื่อใช้ในการจับหญ้า ฟันกรามมีลักษณณะสันที่ยาวคมเพื่อใช้ในการบดตัดหญ้า ม้าลายเพศผู้มีฟันเขี้ยวเพื่อใช้ในการต่อสู้กับม้าลายตัวอื่น ม้าลายเป็นสัตว์ที่มีสายตาดี โดยตำแหน่งตาอยู่ด้านข้างของกะโหลกและค่อนไปทางด้านบน เพื่อให้พ้นตำแหน่งจากต้นหญ้าสูงขณะก้มกินหญ้า รวมทั้งใบหูยาวที่สามารถขยับส่วนปลายหูเพื่อหาตำแหน่งของเสียง จากการศึกษาทางวิทยาศาสตร์พบว่า ม้าลายแท้ที่จริงเป็นสัตว์ที่มีพื้นลำตัวสีดำและมีลายแถบสีขาวพาดผ่านลำตัว ซึ่งลายแถบสีขาวนั้นเกิดจากเซลล์ประสาทที่เรียงรายตามแนวกระดูกสันหลังส่วนหนึ่ง จะเปลี่ยนสภาพไปเป็นเซลล์ผลิตเม็ดสีสีดำ เรียกว่า เมลาโนไซท์ หลังจากนั้น เมลาโนไซท์เหล่านี้ จะเคลื่อนออกไปด้านข้างของกระดูกสันหลังในแนวตั้งฉาก แล้วเปลี่ยนสภาพไปเป็นผิวหนังที่มีเม็ดสีสีดำ ซึ่งรูปแบบของเม็ดสีในสัตว์แต่ละชนิดนั้น ขึ้นอยู่กับการกระตุ้นทางพันธุกรรม ในการเปลี่ยนสภาพ และการเคลื่อนที่ของเมลาโนไซท์ โดยจากการศึกษาพบว่าตัวอ่อนของม้าลายที่อยู่ในท้องแม่ จะเป็นตัวสีดำก่อน จากนั้นลายแถบสีขาวจึงค่อย ๆ พัฒนาขึ้น ซึ่งม้าลายแต่ละตัวก็จะมีลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวไม่เหมือนกัน
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดในการที่ม้าลายมีลายแถบสีขาวเหล่านี้ เชื่อว่าใช้ในการพรางตัวจากศัตรู และทำให้ศัตรูซึ่งได้แก่ สัตว์กินเนื้อต่าง ๆ ตาลายได้เมื่อได้พบเจอม้าลายที่อยู่รวมกันเป็นฝูงในทุ่งหญ้ากว้าง ทำให้จับระยะทางที่จะโจมตีผิดพลาดไป สำหรับทัศนะของชาร์ลส์ ดาร์วิน เชื่อว่าม้าลายมีลายเพื่อจดจำกันได้ และตัวผู้ใช้เกี้ยวพาตัวเมีย รวมทั้งเชื่อว่ามีไว้ป้องกันแมลง โดยเฉพาะแมลงวัน มีหลักฐานว่าม้าลายดึงดูดแมลงน้อยกว่าสัตว์กินพืชชนิดอื่น ๆ ในแอฟริกา จากการทดลองของนักวิทยาศาสตร์ชาวฮังการีกลุ่มหนึ่ง ที่ทดลองโดยการนำหุ่นของม้า 4 ตัว ที่มีสีสันต่าง ๆ แตกต่างกันไป ไปตั้งไว้ในทุ่งหญ้า รวมถึงม้าลาย พบกว่าหุ่นม้าลายมีแมลงมาเกาะน้อยที่สุด ทั้งนี้เชื่อว่าเพราะตาของแมลงเป็นระบบตารวมที่มีส่วนประกอบมากมาย และแมลงจะลงเกาะโดยการใช้แสงโพลาไรซ์ช่วย เป็นไปได้ว่าลายทางของม้าลายไปรบกวนแสงโพลาไรซ์ในการมองของแมลง ทำให้ยากในการลงเกาะบนตัวของม้าลาย
พบทั่วไปในทวีปแอฟริกาแถบที่ราบโล่งทางตอนใต้ของทะเลทรายสะฮารา โดยแบ่งออกได้เป็น 3 ชนิด และแบ่งออกได้เป็นหลายชนิดย่อย ในอดีตการจำแนกแบ่งประเภทของม้าลายแบ่งออกได้เป็นกว่า 10 ชนิด และแบ่งออกตามถิ่นที่อยู่อาศัย แต่ปัจจุบันหลงเหลืออยู่เพียง 3 ชนิด และไม่สามารถแบ่งได้ตามที่อาศัยได้เหมือนเดิมอีกแล้ว เนื่องจากสภาพแวดล้อมและสภาวะความเป็นอยู่ที่เปลี่ยนไป
ม้าลายใช้เวลาประมาณ 7 ชั่วโมงในการนอน ถ้าเป็นช่วงกลางวันจะนอนในท่ายืน แต่เป็นช่วงกลางคืนจะล้มตัวลงนอน จะใช้ลำตัวสีกับต้นไม้ ก้อนหิน ใช้การคลุกกับดินหรือทรายเพื่อลดการรบกวนจากแมลง ม้าลายทั้ง 3 ชนิดจะมีการเคลื่อนย้ายเพื่อหาแหล่งน้ำ ซึ่งฝูงม้าลายจะสามารถจดจำแหล่งอาหารที่อยู่ในระหว่างการเคลื่อนย้ายได้ ม้าลายธรรมดาหรือม้าลายทุ่งหญ้า จะเป็นชนิดที่การดำเนินชีวิตจะต้องอาศัยแหล่งน้ำมากกว่าม้าลายชนิดอื่นๆ โดยจะอยู่ใกล้แหล่งน้ำไม่เกิน 10 – 12 กิโลเมตร ม้าลายภูเขาจะอยู่ในพื้นที่ระดับควาสูงกว่าระดับน้ำทะเลมากกว่า 2000 เมตรขึ้นไป